Trẻ sơ sinh chậm tăng cân: Nguyên nhân và Giải pháp an toàn

Việc thấy trẻ sơ sinh chậm tăng cân, không theo kịp các mốc phát triển chuẩn khiến nhiều ba mẹ lo lắng. Song, tình trạng này khá phổ biến ở trẻ sơ sinh và hoàn toàn có thể cải thiện nếu ba mẹ hiểu rõ nguyên nhân và biết cách chăm sóc phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ nhận biết dấu hiệu, nguyên nhân và đưa ra những giải pháp dễ áp dụng tại nhà để hỗ trợ bé tăng cân khỏe mạnh, bắt kịp đà tăng trưởng. Ba mẹ tham khảo ngay nhé!

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân khiến nhiều ba mẹ lo lắng

Thế nào là trẻ sơ sinh chậm tăng cân?

Trong những tháng đầu đời, cân nặng là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để theo dõi sự phát triển của bé. Tuy nhiên, không phải lúc nào cân nặng của bé cũng tăng đều đặn như ba mẹ mong muốn. Việc trẻ sơ sinh tăng cân chậm hoặc đứng cân trong một vài ngày là điều có thể xảy ra, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, rất có thể bé đang gặp vấn đề về dinh dưỡng hoặc sức khỏe.

Theo hướng dẫn từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sơ sinh thường tăng trung bình khoảng 150-200g mỗi tuần trong 3 tháng đầu đời. Ngoài ra, WHO cũng cung cấp bảng tăng trưởng chuẩn để ba mẹ có thể đối chiếu cân nặng của bé theo từng tháng tuổi. Cụ thể: 

Dưới đây là một vài dấu hiệu nhận biết rằng bé có thể đang chậm tăng cân:

. Bé không đạt được mốc cân nặng phù hợp với độ tuổi trong ít nhất 2 lần khám liên tiếp.

. Cân nặng của bé tăng rất ít hoặc gần như không tăng sau vài tuần.

. Bé tụt khỏi đường tăng trưởng (percentile) mà bé vẫn theo trước đó trong biểu đồ tăng trưởng.

Nếu mẹ cảm thấy mẹ chậm tăng cân lâu hơn bình thường hoặc có các biểu hiện như: bú kém, mệt mỏi, lười vận động... thì nên đưa bé đi khám sớm để được tư vấn kịp thời.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh không tăng cân?

1. Nguyên nhân xuất phát từ phía bé

Bé chậm tăng cân có thể do cơ thể hoặc khả năng hấp thu của con. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp: 

. Bé ngậm bắt vú chưa đúng cách: Dù mẹ nhiều sữa, nhưng bé không ngậm ti đúng cách thì lượng sữa bú được mỗi lần rất ít. Điều này khiến bé không đủ năng lượng để phát triển.

. Bé sinh non hoặc nhẹ cân: Trẻ sinh trước 37 tuần hoặc nặng dưới 2.5kg thường bú yếu và dễ bị mệt khi bú dẫn đến tình trạng chậm tăng cân. 

. Các vấn đề tiêu hóa và hấp thu: Một số bé bị trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hoặc không dung nạp lactose sẽ thường xuyên nôn trớ, đầy bụng, dẫn đến bú ít và tăng cân kém.

. Bé mắc các bệnh lý tiềm ẩn: Bé bị tim bẩm sinh, rối loạn chuyển hoá,... khiến cơ thể tốn nhiều năng lượng hơn, dẫn đến việc bé chậm tăng cân dù vẫn bú đủ. 

Bé chậm tăng cân có thể do các vấn đề tiêu hoá và hấp thu

2. Nguyên nhân xuất phát từ phía mẹ

Không chỉ có nguyên nhân từ phía bé, việc trẻ sơ sinh chậm tăng cân còn có thể liên quan đến sức khoẻ, tâm lý và chế độ dinh dưỡng của mẹ. Cụ thể:

. Mẹ ít sữa hoặc sữa về chậm: Trong những tuần đầu sau sinh, mẹ có ít sữa hoặc sữa về muộn khiến bé không đủ sữa để bú. 

. Chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi của mẹ chưa hợp lý: Mẹ sau sinh cần ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo nguồn sữa đủ cho con bú.

. Kỹ thuật cho bé bú chưa đúng: Việc cho con bú sai tư thế hoặc không đúng cữ khiến bé có thể không nhận đủ lượng sữa cần thiết cho quá trình phát triển. 

. Mẹ dùng thuốc ảnh hưởng đến tiết sữa: Một số loại thuốc như thuốc tránh thai chứa estrogen, thuốc kháng histamin, thuốc chống trầm cảm... có thể làm giảm tiết sữa nếu không được chỉ định phù hợp.

. Tâm lý căng thẳng, mệt mỏi sau sinh: Áp lực chăm con, mất ngủ kéo dài hoặc trầm cảm sau sinh có thể khiến hormone liên quan đến việc tạo sữa (prolactin và oxytocin) giảm mạnh, từ đó làm giảm nguồn sữa.

3. Nguyên nhân từ cách ba mẹ chăm sóc bé

Ngoài các yếu tố từ bé và mẹ, thói quen chăm sóc hằng ngày cũng ảnh hưởng trực tiếp đến việc bé tăng cân. Dưới đây là những nguyên nhân mà ba mẹ cần lưu ý: 

. Pha sữa công thức sai tỷ lệ: Sữa pha sai tỷ lệ (quá đặc hoặc quá loãng) có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa và tăng cân của bé.

. Không theo dõi lượng bú và cữ bú phù hợp: Nếu bé bú quá thưa (quá 4 tiếng/lần) hoặc thời gian bú quá ngắn, thì có thể không nhận đủ lượng sữa cần thiết. Trong giai đoạn sơ sinh, bé nên bú tối thiểu 8-12 cữ/ngày, kể cả ban đêm.

. Lịch sinh hoạt chưa ổn định, môi trường thiếu yên tĩnh: Bé dễ bị giật mình, ngủ không sâu, quấy khóc hoặc bỏ bú nếu môi trường xung quanh quá ồn ào, ánh sáng mạnh, hoặc thay đổi lịch sinh hoạt liên tục.

Môi trường ồn ào khiến bé ngủ giật mình, không sâu giấc 

Làm sao để cải thiện tình trạng trẻ chậm tăng cân tại nhà?

Nếu bé chậm tăng cân nhưng không có dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng, ba mẹ hoàn toàn có thể áp dụng những giải pháp tại nhà. Ba mẹ có thể tham khảo các cách sau: 

1. Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn

. Kiểm tra tư thế ngậm bắt vú: Đảm bảo bé ngậm sâu vào quầng vú, không chỉ riêng đầu ti để bú được nhiều sữa hơn mỗi cữ. 

. Tăng số cữ bú và cho bú theo nhu cầu: Trẻ sơ sinh nên bú khoảng 8-12 lần mỗi ngày, kể cả ban đêm. Ba mẹ nên để con bú đến khi nhả ti. 

. Kích sữa và hút sữa sau khi bé bú: Việc hút sữa sau mỗi lần bé bú sẽ giúp kích thích tuyến sữa hoạt động hiệu quả hơn, từ đó tăng nguồn cung sữa về lâu dài. 

. Bổ sung dinh dưỡng cho mẹ: Mẹ nên ăn đa dạng các nhóm thực phẩm: rau xanh, thịt, cá, trứng, đậu,... để đảm bảo nguồn sữa cho con bú. 

2. Đối với trẻ dùng sữa công thức

. Pha sữa đúng tỷ lệ, đúng cách: Ba mẹ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên hộp sữa và dùng muỗng đong đi kèm để pha sữa đúng cách. 

. Xem xét đổi loại sữa nếu cần: Nếu bé bú đúng lượng nhưng vẫn không tăng cân hoặc có biểu hiện đầy bụng, khó tiêu, ba mẹ nên trao đổi với bác sĩ để cân nhắc đổi loại sữa phù hợp. 

. Chọn núm vú có tốc độ chảy phù hợp: Ba mẹ nên chọn núm ti phù hợp với độ tuổi và quan sát biểu hiện khi bú bình của con. Ba mẹ cần đảm bảo núm ti không quá to hoặc quá nhỏ khiến con gặp khó khăn khi bú bình.

Ba mẹ nên chọn bình sữa có núm ti phù hợp để con bú khoẻ, bú ngoan

3. Các phương pháp hỗ trợ chung

. Massage cho bé mỗi ngày: Massage nhẹ nhàng giúp bé thư giãn, kích thích tiêu hóa và cải thiện giấc ngủ. Ba mẹ có thể massage sau tắm, trước khi ngủ để tạo thói quen tốt cho bé.

. Tạo môi trường ngủ yên tĩnh, ổn định: Giấc ngủ đủ và sâu giúp bé phát triển tốt cả về thể chất lẫn trí não. Ba mẹ nên đảm bảo bé ngủ trong môi trường yên tĩnh, ánh sáng dịu, và có lịch sinh hoạt đều đặn.

. Theo dõi cân nặng định kỳ: Ba mẹ nên cân bé mỗi 2 tuần hoặc theo lịch của bác sĩ để kịp thời phát hiện nếu bé tăng cân không ổn định. 

. Bổ sung kẽm: Ba mẹ thường thắc mắc tại sao bé biếng ăn chậm tăng cân và cách giải quyết thế nào. Khi thấy trẻ sơ sinh chậm tăng cân do biếng ăn, ba mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để bổ sung kẽm cho bé. Kẽm sẽ hỗ trợ bé ăn ngon, ngủ ngon. Từ đó, bé sẽ dễ tăng cân và bắt kịp đà tăng trưởng. Ba mẹ có thể tham khảo sản phẩm Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Gumazing Zinc Pro Oral Spray có xuất xứ từ Châu Âu. Sản phẩm ở dạng xịt chứa kẽm, vitamin bao phủ và thấm vào mô mềm niêm mạc má, qua đó hấp thụ vào cơ thể. Sản phẩm kích thích sự thèm ăn, hỗ trợ tăng cường đề kháng cho bé yêu. Đặc biệt, sản phẩm có vị dâu giúp con dễ hợp tác.

Xem Chi Tiết

Thực phẩm bảo vệ sức khoẻ Gumazing Zinc Pro Oral Spray 25ml

Đã bán 2K+

295.000đ 10.2%

265.000đ

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ

Ba mẹ nên đưa bé đi khám sớm nếu thấy một hoặc nhiều dấu hiệu sau:

. Bé không tăng cân hoặc sụt cân liên tục trong 2–3 tuần.

. Bé bú rất ít, mệt mỏi, buồn ngủ nhiều, không linh hoạt như trước.

. Bé có dấu hiệu mất nước: môi khô, tiểu ít, thóp lõm.

. Bé nôn trớ thường xuyên, tiêu chảy, hay quấy khóc sau khi bú.

. Cân nặng của bé tụt khỏi đường tăng trưởng trên biểu đồ WHO.

Việc khám sớm sẽ giúp phát hiện các vấn đề tiềm ẩn (hệ tiêu hóa, chuyển hóa, hấp thu...) và có phác đồ can thiệp kịp thời.

Bài viết trên đã tổng hợp các thông tin liên quan về trẻ sơ sinh chậm tăng cân. Hy vọng ba mẹ đã hiểu nguyên nhân và giải pháp tại nhà an toàn để giúp bé tăng cân đều đặn và phát triển tốt trong những năm tháng đầu đời. Ba mẹ đừng quên truy cập vào website concung.com hoặc app Con Cưng để tham khảo thêm các thông tin nuôi dạy con bổ ích khác nhé!