Gợi ý từ chuyên gia: Cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô

Ghế ngồi ô tô cho bé là thiết bị quan trọng, giúp bảo vệ con an toàn hơn trong mỗi chuyến đi. Với cha mẹ, đó là sự an tâm; với con, đó là bước đầu hình thành thói quen ngồi xe đúng cách. Trong bài viết của Con Cưng dưới đây, cùng lắng nghe chia sẻ từ Bác sĩ Trương Hữu Khanh - Chuyên gia Nhi khoa, về cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô dễ dàng và bé vui vẻ hơn.

1. Ghế ngồi ô tô cho bé là quy định bắt buộc

Theo BS Trương Hữu Khanh, nhiều phụ huynh hay than rằng con không chịu ngồi ghế ô tô, cứ khóc suốt hoặc thắt dây là con la lên, đành phải bế con cho yên. Với người làm nghề y, nghe vậy vừa thương, vừa lo. Bởi trong tai nạn giao thông, một giây “nhẹ tay” của người lớn có thể đổi bằng hậu quả không thể cứu vãn cho trẻ.

Từ năm 2026, Việt Nam sẽ chính thức áp dụng quy định yêu cầu trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35m phải ngồi ở hàng ghế sau và dùng thiết bị an toàn phù hợp. Đây là một bước tiến lớn về chính sách, đưa chúng ta tiến gần hơn đến chuẩn mực bảo vệ trẻ em toàn cầu.

Thực tế, luật chỉ là khung – điều quyết định nằm ở ý thức và thói quen của phụ huynh. Việc sử dụng ghế ngồi ô tô cho bé không chỉ là yêu cầu an toàn, mà còn là cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô ngay từ sớm, hình thành thói quen ngồi xe đúng và bảo vệ cơ thể trước những tình huống không may xảy ra.

BS Trương Hữu Khanh chia sẻ góc nhìn từ chuyên gia Nhi khoa đến ba mẹ xoay quanh câu chuyện “Làm sao để trẻ hợp tác ngồi vui vẻ trên ghế ngồi ô tô”

2. Vì sao trẻ cần ngồi ghế ngồi ô tô riêng biệt?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization – WHO, 2022), việc sử dụng ghế ngồi ô tô cho bé đúng cách giúp giảm tới 70% nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh và 50% ở trẻ nhỏ.

Từ góc nhìn y học, lý do phải dùng ghế ngồi ô tô cho trẻ không chỉ nằm ở quy định pháp lý. Mà vì trẻ em có tỷ lệ đầu lớn hơn người lớn, cổ yếu và xương sườn mềm. Khi va chạm ở tốc độ 50 km/h, lực tác động vào đầu và cổ trẻ tương đương hơn 1 tấn – đủ gây chấn thương sọ não hoặc gãy đốt sống cổ. Do đó, ghế ngồi ô tô cho bé giúp phân tán lực, giữ cho đầu, cổ, lưng và hông trẻ trong cùng trục, giảm nguy cơ chấn thương nghiêm trọng tới 90% (AAP, 2018).

Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics – AAP, 2018) cũng khuyến nghị: trẻ nên ngồi ghế hướng về phía sau cho đến khi đạt giới hạn chiều cao hoặc cân nặng của ghế, nhằm bảo vệ tối đa vùng đầu, cổ và cột sống còn non yếu.

Những khuyến cáo trên không nhằm đe dọa, mà là lời nhắc cha mẹ rằng cơ thể trẻ nhỏ mong manh hơn ta nghĩ. Mỗi biện pháp an toàn đều có ý nghĩa sống còn trong hành trình bảo vệ con.

3. Cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô

Theo Bác sĩ Trương Hữu Khanh, vấn đề không nằm ở việc mua ghế ngồi ô tô cho bé, mà là tìm ra cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô một cách tự nhiên và dễ chịu nhất.

Ở góc độ tâm lý, trẻ nhỏ thường phản ứng mạnh với mọi thay đổi hạn chế sự tự do. Cảm giác bị “cố định” hay “thắt dây” khiến trẻ mất kiểm soát – đó là phản xạ tự nhiên, không phải bướng bỉnh.

Tuy nhiên, nếu cha mẹ vì xót con mà tháo dây hay bế ra khỏi ghế, trẻ sẽ nhanh chóng “học” rằng chỉ cần khóc là được thả, khiến việc hình thành thói quen an toàn trở nên vô nghĩa.

3.1. Biến ghế ngồi ô tô cho bé thành nơi yêu thích với nghi thức nhỏ trước mỗi chuyến đi

Bác sĩ Khanh khuyên ba mẹ nên giúp con làm quen với ghế bằng cảm xúc tích cực:

. Cho con ngồi thử khi xe còn đỗ, để con làm quen dần.

. Đặt tên thân mật cho ghế, như “phi thuyền của con” hay “ghế của bạn gấu”.

. Ba mẹ có thể bật nhạc con yêu thích, kể chuyện khi thắt dây, tạo nên một ‘nghi thức nhỏ’ trước mỗi chuyến đi – như một bài hát, một câu chào hay một nụ hôn trước khi khởi hành.

Trẻ con học bằng cảm xúc.  Nếu lần đầu gắn với tiếng khóc hoặc gương mặt căng thẳng của bố mẹ, con sẽ sợ. Nhưng nếu được xem là trò chơi, con sẽ chấp nhận nhanh hơn.

3.2. Kiên nhẫn là chìa khoá để con thích nghi

Giống như tập ăn dặm hay ngủ riêng, việc làm quen với ghế ngồi ô tô cho bé cũng cần sự kiên nhẫn và nhất quán. Trẻ có thể phản đối vài lần đầu, nhưng nếu cha mẹ giữ thái độ bình tĩnh, nhẹ nhàng, kiên nhẫn, chỉ sau ba đến năm lần, phản ứng đó sẽ giảm hẳn. Khoa học gọi đó là “hành vi thích nghi” – khi não trẻ hiểu rằng đây là một phần của hành trình di chuyển, chứ không phải sự gò bó.

Các nghiên cứu của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP, 2018) chỉ ra rằng những trải nghiệm tích cực trong môi trường có kiểm soát giúp trẻ duy trì hành vi tuân thủ lâu dài. Phụ huynh có thể bắt đầu bằng chuyến đi ngắn 10–15 phút, khi con ăn no, ngủ đủ và tâm trạng thoải mái. Nếu con khó chịu, đừng tháo dây ngay; hãy dừng xe, trấn an, cho con cảm thấy được lắng nghe và tiếp tục hành trình.

Theo bác sĩ, nhiều gia đình đã áp dụng rất hiệu quả cách này.  Sau vài tuần, trẻ không chỉ chịu ngồi ghế, mà còn chủ động đòi được “thắt dây bay vào vũ trụ”. Khi an toàn trở thành một phần của trò chơi, mọi chuyện trở nên nhẹ nhàng.

3.3. Cha mẹ làm gương - con sẽ tự học theo

Trẻ bắt chước nhanh hơn là nghe lời. Vì vậy, nếu bố mẹ không thắt dây an toàn, việc bắt con ngồi ghế trở nên vô nghĩa. Cả gia đình nên cùng tuân thủ – ai cũng thắt dây, ai cũng có chỗ riêng. Điều này không chỉ tạo thói quen mà còn gửi thông điệp rằng: “An toàn là việc chung của tất cả mọi người”

3.4. Chọn ghế ngồi ô tô cho bé phù hợp với độ tuổi

Không ít phụ huynh gặp trường hợp trẻ con khó chịu khi sử dụng ghế là do ghế lắp sai hoặc không phù hợp độ tuổi. Một trong những cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô ngay từ sớm là lựa chọn sản phẩm phù hợp với độ tuổi và vóc dáng của trẻ.

Theo khuyến nghị:

. Trẻ sơ sinh: dùng nôi ngả 45°, hướng về phía sau.

. Trẻ 2–6 tuổi: dùng ghế có dây an toàn riêng. Trong đó, trẻ dưới 4 tuổi, nên ngồi quay mặt về sau cho đến khi trẻ đạt giới hạn chiều cao hoặc trọng lượng tối đa mà ghế cho phép ở chế độ quay sau.

. Trẻ lớn: chuyển sang ghế nâng (booster seat) để dây an toàn đi đúng qua vai và hông.

Cơ quan An toàn Giao thông Đường bộ Hoa Kỳ (National Highway Traffic Safety Administration – NHTSA) khuyến nghị trẻ nên tiếp tục dùng ghế nâng cho đến khi cao ít nhất 145 cm. Thực tế, nghiên cứu tại Malaysia cho thấy 95% phụ huynh lắp ghế sai trong giai đoạn đầu, làm giảm đáng kể hiệu quả bảo vệ. Vì vậy, việc đọc kỹ hướng dẫn và thử lắp tại nhà trước mỗi chuyến đi xa là điều rất cần thiết.

Cuối cùng, Bác sĩ Khanh cho rằng việc xây dựng thói quen an toàn cần bắt đầu từ chính gia đình. Một đứa trẻ lớn lên với thói quen ngồi ghế an toàn, thắt dây trước khi xe chạy, sẽ mang theo thói quen đó suốt đời - giống như việc đội mũ bảo hiểm hay rửa tay trước khi ăn.

Khi cha mẹ kiên định với hành vi đúng, trẻ sẽ học được rằng an toàn không phải sự ép buộc, mà là cách yêu thương bản thân.

Luật sắp có hiệu lực, nhưng ý thức thì cần được gieo trồng từ hôm nay. Bởi suy cho cùng, an toàn của trẻ không nằm ở tấm ghế – mà nằm trong quyết định của cha mẹ mỗi khi xe khởi hành.

Với những chia sẻ hữu ích từ Bác sĩ Trương Hữu Khanh về cách giúp bé làm quen với ghế ngồi ô tô – hành trình cần nhiều kiên nhẫn và sự yêu thương của ba mẹ. Con Cưng tin rằng khi an toàn trở thành thói quen, con sẽ học được cách yêu bản thân và tự lập từ những điều nhỏ nhất.

Và để việc làm quen với ghế ngồi ô tô của bé trở nên dễ dàng, ba mẹ có thể tham khảo các dòng ghế đạt chuẩn từ thương hiệu Ghế ngồi ô tô Animo:

. Đạt chuẩn an toàn châu Âu R44 và i-Size R129+, giúp bảo vệ bé tối đa khi di chuyển.

. Thiết kế chống va đập thông minh, ôm trọn cơ thể bé, giảm chấn hiệu quả khi thắng gấp.

. Lắp đặt ISOFIX chắc chắn, thao tác nhanh, hạn chế sai sót khi gắn ghế.

. Đệm memory foam êm ái,  tựa đầu linh hoạt, mang lại cảm giác thoải mái cho bé.

. Mẫu mã đa dạng, sử dụng được lâu dài – Animo mang đến dòng OneFit, Flexi, Comfy, phù hợp với trẻ ở độ tuổi từ 0 đến 12 tuổi tùy dòng ghế, giúp tiết kiệm chi phí, ba mẹ không cần thay đổi ghế khi con lớn.

Ba mẹ có thể xem review các sản phẩm ghế ngồi ô tô Animo tại đây!