Quá trình phát triển của thai nhi - Sư phát triển theo từng tuần
Quá trình phát triển của thai nhi thường sẽ diễn ra trong 40 tuần thai kỳ, và được chia thành 3 giai đoạn chính được gọi là tam cá nguyệt thứ nhất, thứ hai, và thứ ba. Ở mỗi giai đoạn của thai kỳ, đều là mỗi cột mốc thú vị, kỳ diệu, và vô cùng đáng nhớ đối với hai mẹ con. Bài viết này, Con Cưng sẽ giúp mẹ hiểu một cách chi tiết hơn về quá trình phát triển của thai nhi theo từng tuần, từ tuần 1 đến tuần 40.
Quá trình phát triển của thai nhi. Sư phát triển của thai nhi theo từng tuần
1. Các giai đoạn chính của sự hình thành và phát triển thai nhi
Quá trình phát triển của thai nhi trong bụng mẹ là một hành trình phát triển có trật tự và diễn ra vô cùng phức tạp, nhưng rất kỳ diệu. Quá trình hình thành thai nhi bắt đầu từ một tế bào nhỏ bé cho đến khi con chào đời. Về mặt nguyên lý phát triển tự nhiên của thai nhi sẽ được chia thành 4 giai đoạn hình thành và phát triển.
1.1. Hợp tử (Zygote)
Hợp tử là giai đoạn diễn ra ngắn nhất trong 4 giai đoạn hình thành và phát triển của thai nhi. Sau khi trứng và tinh trùng gặp nhau, chúng kết hợp để tạo thành một hợp tử, hợp tử tiếp tục theo ống dẫn trứng di chuyển về phía tử cung và chuẩn bị cho quá trình làm tổ tại đây. Thời gian của quá trình này mất khoảng 1 tuần. Mặc dù rất nhỏ bé, nhưng đây chính là nền tảng đầu tiên cho sự sống mới sắp hình thành.
1.2. Phôi nang (Germinal stage)
Khi hợp tử di chuyển đến tử cung, nó đã phát triển thành phôi nang và gồm hai phần chính:
- Khối tế bào trong (inner cell mass): phần này sẽ phát triển thành em bé của mẹ.
- Các tế bào lá nuôi (trophectoderm): sau này trở thành nhau thai, giúp con nhận chất dinh dưỡng và oxy từ mẹ.
Khi phôi nang bám vào niêm mạc tử cung, cơ thể mẹ bắt đầu tiết ra hormone hCG - loại hormone phát ra nhiều tín hiệu cho biết mẹ là mẹ đã mang thai, tín hiệu điển hình nhất là thông qua que thử thai (lên 2 vạch nhờ loại hormone này). Chính hormone này cũng là lý do khiến chu kỳ kinh nguyệt tạm dừng và mẹ bắt đầu cảm nhận những thay đổi nhỏ trong cơ thể như căng tức ngực hay mệt mỏi nhẹ.
>> Mẹ xem thêm: Tổng hợp 5+ mẹo nhận biết có thai theo dân gian phổ biến nhất
1.3. Phôi thai (Embryonic stage)
Theo Cleveland Clinic, giai đoạn phôi thai kéo dài từ tuần thứ 3 đến cuối tuần thứ 8 của thai kỳ. Giai đoạn này, phôi nang phát triển mạnh và liên tục, và chính thức được gọi là phôi thai. Đây là giai đoạn quan trọng mang tính cột mốc, thời điểm bắt đầu cho sự phân chia và hình thành các cơ quan để cấu tạo nên cơ thể của con.
Các cơ quan và cấu trúc quan trọng được hình thành tại thời điểm này điển hình như ống thần kinh sau này sẽ phát triển thành não bộ và tủy sống; tim, mạch máu, đầu, mắt, miệng, và các chồi nhỏ sau này trở thành tay chân. Đó là lý do vì sao đến khoảng độ từ tuần thứ 5 - tuần thứ 6, tim con bắt đầu đập, và mẹ cảm nhận được sự hiện diện của một mầm sống mới. Nhiều mẹ sẽ xúc động và phát triển tình yêu thương cho con cũng từ thời điểm này.
Đến tuần thứ 8, hầu hết các cơ quan cơ bản của bé đã được hình thành. Đây cũng là giai đoạn mẹ thường cảm thấy ốm nghén rõ rệt nhất, vì cơ thể đang điều chỉnh để nuôi dưỡng phôi thai đang lớn lên từng ngày.
>> Mẹ xem thêm: Top 10 sữa tốt cho bà bầu 3 tháng đầu được tin dùng hiện nay
1.4. Hình thành thai nhi
Từ tuần thứ 9 trở đi, phôi thai đã phát triển đầy đủ để được gọi là thai nhi. Trong giai đoạn này, con yêu không chỉ hoàn thiện các cơ quan đã có mà còn bắt đầu vận động, cảm nhận và phản ứng với thế giới xung quanh.
- Bộ phận sinh dục bắt đầu hình thành, nhưng thường đến khoảng tuần 16–20 mới có thể xác định giới tính qua siêu âm.
- Tim, phổi, gan, thận và các hệ thống trong cơ thể tiếp tục phát triển để sẵn sàng hoạt động độc lập khi con chào đời.
- Bé bắt đầu cử động tay chân, duỗi người, thậm chí ngậm miệng và nuốt nước ối.
Theo MSD Manuals, trong giai đoạn từ tuần 16 - tuần 20, mẹ đã có thể cảm nhận được con rõ hơn từ bên trong thông qua sự chuyển động cơ thể của con. Dấu hiệu đáng mừng cho thấy bé yêu đang khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Trong giai đoạn từ tuần 16 - tuần 20 mẹ sẽ thường xuyên cảm nhận được những cú đạp nhẹ nhẹ của bé yêu
2. Quá trình phát triển của thai nhi theo từng tuần chi tiết
Về mặt y khoa, quá trình phát triển của thai nhi sẽ được đánh giá là phát triển qua 4 giai đoạn như đã được đề cập như trên. Bên cạnh đó, để mẹ hiểu rõ hơn về quá trình phát triển của thai nhi này, dưới đây sẽ là những thông tin chi tiết về cân nặng, chiều dài, và những đặc điểm đặc biệt ở mỗi tuần của thai kỳ.
2.1. Tam cá nguyệt thứ nhất (Tuần 1 - 12)
| Tuần thai | Cân nặng | Chiều dài | Đặc điểm |
| Tuần 1 | - | - |
Tuần thai thứ 1 có thể mẹ chưa thực sự mang thai
|
| Tuần 2 | - | - |
Tuần thai thứ 2 có thể mẹ chưa thực sự mang thai
|
| Tuần 3 | - | 0,048mm |
Thai 3 tuần tuổi thường có kích thước bằng đầu đinh ghim và dài khoảng 0,048mm
|
| Tuần 4 | - | ~0,2cm |
Phôi thai hình thành 3 lớp bao gồm: Mô ngoại bì, mô trung bì và mô nội bì.
|
| Tuần 5 | - | ~0,2cm |
Tim con bắt đầu đập và mẹ có thể cảm nhận được sự hiện diện của một mầm sống mới.
|
| Tuần 6 | - | 0,4 cm - 0,6cm |
Em bé đã bắt đầu hình thành não, hệ thần kinh, hệ thống tiêu hóa và hô hấp.
|
| Tuần 7 | - | ~1cm |
Thai nhi tuần này đã hình thành dây rốn. Có tim thai, đang hình thành phổi và đường tiêu hoá.
|
| Tuần 8 | - | 1,3 - 1,6cm |
Cơ quan sinh dục của con bắt đầu hình thành nhưng vẫn chưa đủ phát triển rõ để có thể quan sát và xác định được giới tính qua siêu âm
|
| Tuần 9 | ~2,7g | ~2,2cm |
Thai nhi hình thành và phát triển rõ nhiều cơ quan như: những bộ phận trên gương mặt, bàn tay, bàn chân, cơ quan sinh dục, cơ quan sinh sản…
|
| Tuần 10 | ~8g | ~3cm |
Cơ quan nội tạng bắt đầu hình thành và hoạt động. Mẹ bắt đầu tăng cân rõ rệt hơn từ giai đoạn này.
|
| Tuần 11 | ~10g | 4,1 - 4,5cm |
Bộ não và hệ thần kinh của con gần như đã phát triển hoàn thiện. Các cơ và dây thần kinh cũng bắt đầu hoạt động.
|
| Tuần 12 | ~18g | 5,4 - 6,0cm |
Những cử động đầu tiên sẽ diễn ra. Tất cả các cơ quan quan trọng và cơ thể của con hoàn thiện gần như hoàn toàn.
|
Lưu ý quan trọng dành cho mẹ bầu ở tam cá nguyệt thứ nhất:
Theo Unicef, trong tam cá nguyệt thứ nhất, bên cạnh việc theo dõi quá trình phát triển của thai nhi mẹ cũng cần hết sức chú ý đến sức khỏe của bản thân. Đặc biệt, nếu nhận thấy những dấu hiệu bất thường dưới đây thì mẹ cần đến gặp bác sĩ hoặc đi đến bệnh viện ngay:
- Chuột rút dữ dội
- Sốt trên 38° C (100° F)
- Khí hư có mùi hôi
- Đau, rát khi đi tiểu
- Chảy máu âm đạo
- Nôn nhiều lần trong ngày.
2.2. Tam cá nguyệt thứ hai (Tuần 13 - 27)
| Tuần thai | Cân nặng | Chiều dài | Đặc điểm |
| Tuần 13 | ~25g | 7,0 - 7,4cm |
Thai nhi 13 tuần đang dần hình thành phản xạ mút. Hệ xương của con cứng cáp hơn.
|
| Tuần 14 | 78 - 104g | ~8,5cm |
Bé yêu cử động nhiều hơn và cũng đã nghe được âm thanh từ bên ngoài thông qua bụng mẹ.
|
| Tuần 15 | 99 - 132g | ~10,1cm |
Bé trông giống người tí hon khi mí mắt, lông mày, lông mi, móng tay, tóc và các ngón tay, ngón chân đã rõ nét.
|
| Tuần 16 | 113 – 181g | ~11,6cm |
Khi siêu âm mẹ sẽ thấy bé yêu có thể biết biểu lộ cảm xúc trên khuôn mặt, như cau mày hoặc nheo mắt. Thật đáng yêu mẹ ơi.
|
| Tuần 17 | 115 - 207g | ~12cm |
Lúc này, bụng bầu đã lộ rõ hơn. Về bé yêu, con đã nghe rõ hơn tiếng của mẹ. Mẹ có thể bắt đầu nói chuyện nhiều hơn với con tại thời điểm này trở về sau.
|
| Tuần 18 | 192 – 255g | ~14,2cm |
Bé cưng của mẹ đã là một đứa trẻ độc nhất vô nhị bởi vì những dấu vân tay của con đã được hình thành.
|
| Tuần 19 | 235-313g | ~15,3cm |
Da của bé được bao phủ và bảo vệ bởi lớp sáp vernix. Lớp chất béo màu nâu giúp giữ ẩm da bé cũng được hình thành.
|
| Tuần 20 | 286-380g | ~25,6cm |
Từ tuần này, chiều dài của con được tính từ đầu đến chân thay vì từ đầu đến mông.
|
| Tuần 21 | 345-458 g | ~26,7cm |
Những chiếc răng đầu tiên đang hình thành, nằm sâu dưới nướu. Tóc và móng tay của bé mọc và phát triển nhiều hơn.
|
| Tuần 22 | 412-548g | ~27,8cm |
Bé yêu đã có thể tự vuốt ve khuôn mặt hoặc mút ngón tay cái của chính con.
|
| Tuần 23 | 489-650g | ~28,9 cm |
Bé đã biết di chuyển các cơ bắp ở các ngón tay, ngón chân, cánh tay và chân mỗi ngày
|
| Tuần 24 | 576 - 765g | ~30cm |
Rất đặc biệt, lúc này chức năng phổi của bé yêu đã có thể hít thở đúng cách, nhờ vào khả năng sản xuất chất hoạt động bề mặt.
|
| Tuần 25 | 673 - 894g | ~34,6cm |
Bé mở mắt lần đầu tiên, đã có thể cảm nhận được ánh sáng và bóng tối.
|
| Tuần 26 | 780 - 1,038g | ~35,6cm |
Bé yêu đã có thể cảm nhận được âm thanh lớn từ bên ngoài, nên con có thể bị giật mình khi nghe tiếng nổ, tiếng xe lớn…
|
| Tuần 27 | 898 - 1196g | 36,6cm |
Phổi, gan và hệ thống miễn dịch của bé vẫn cần phải hoàn thiện, nhưng nếu sinh non ở giai đoạn này, bé vẫn có cơ hội sống cao.
|
Lưu ý quan trọng dành cho mẹ bầu ở tam cá nguyệt thứ hai:
Theo hướng dẫn của Cleveland Clinic, để đảm bảo sức khỏe trong suốt thời gian ở tam cá nguyệt thứ hai, mẹ bầu nên cố gắng vận động cơ thể (tập thể dục) khoảng 20 phút mỗi ngày. Mẹ ưu tiên chọn các bộ môn thể thao phù hợp với sở thích, miễn sao đảm bảo an toàn, nhớ là tránh các bộ môn có tỷ lệ té ngã cao.
Tam cá nguyệt thứ hai, thời điểm mà bụng của mẹ bầu bắt đầu to rõ hơn và cơ thể mẹ cũng tăng cân dần dần cho đến lúc sinh
2.3. Tam cá nguyệt thứ 3 (Tuần 28 - 40)
| Tuần thai | Cân nặng | Chiều dài | Đặc điểm |
| Tuần 28 | 1,026 - 1,368kg | ~37,6 cm |
Tuần thai đầu tiêu của tam cá nguyệt thứ 3, não bộ của bé đã tăng gấp ba lần trọng lượng.
|
| Tuần 29 | 1,165 - 1,554kg | ~38,6cm |
Thỉnh thoảng, mẹ có thể cảm thấy những chuyển động giống như co giật bên trong bụng. Đây là hiện tượng “nấc cụt” của bé yêu đấy mẹ ơi.
|
| Tuần 30 | 1,313 - 1,753kg | ~39,9cm |
Bé yêu bắt đầu tăng cân nhanh hơn, để chuẩn bị cho cuộc sống sau khi con chào đời.
|
| Tuần 31 | 1,470 - 1,964kg | ~41,1cm |
Mắt của bé đã mở và đồng tử có thể phản ứng với ánh sáng. Lượng nước ối bao quanh thai nhi cũng tăng lên vì bé hiện có thể đi tiểu.
|
| Tuần 32 | 1,635 – 2,187kg | ~42,4 cm |
Cơ thể của con vẫn đang tích mỡ bên dưới da nên trông sẽ bụ bẫm hơn. Việc này giúp giữ ẩm cơ thể của con khi chào đời.
|
| Tuần 33 | 1,807 - 2,419kg | ~43,7 cm |
Phổi của bé gần đạt mức trưởng thành hoàn toàn. Não bộ và hệ thần kinh cũng vậy.
|
| Tuần 34 | 1,985 - 2,659kg | ~45 cm |
Em bé cuộn tròn bên trong tử cung, có thể đá mạnh và lăn qua lăn lại.
|
| Tuần 35 | 2,167 - 2,904 kg | ~46,2 cm |
Vì kích thước của bé ngày càng tăng khiến không gian trong tử cung đang dần trở nên chật chội. Do đó, bé sẽ ít quẫy đạp hơn, nhưng nếu có thì con sẽ đạp rất mạnh.
|
| Tuần 36 | 2,352 - 3,153kg | ~47,4 cm |
Bé yêu phát triển hoàn thiện như một em bé tí hon. Phần má hình thành lớp mỡ và cơ. Trông con bụ bẫm rõ rệt.
|
| Tuần 37 | 2,537 - 3,403kg | ~48,6 cm |
Khi quan sát hình ảnh siêu âm thai nhi 37 tuần tuổi, mẹ sẽ thấy đầu của bé đã phát triển khá to, có chu vi tương đương với vòng ngực của bé.
|
| Tuần 38 | 2,723 - 3,652kg | ~49,8 cm |
Tuần thai thứ 38 là tuần thai được đánh giá là đủ tháng để sinh. Bé yêu đã sẵn sàng chào đời từ tuần này trở về sau.
|
| Tuần 39 | 2,905 - 3,897kg | ~50,7cm |
Hiện tượng dây rốn quấn quanh cổ (ít phổ biến): Hiện tượng này tương đối bình thường, tuy nhiên bác sĩ sẽ yêu cầu mẹ sinh mổ nếu dây rốn quá ngắn hoặc dây rốn bị chèn ép khiến cho nguồn oxy cung cấp bị giới hạn.
|
| Tuần 40 | 3,084 - 4,135kg | ~51,2cm |
Thai được 40 tuần là lúc thai nhi có thể ra đời nhưng một số trường hợp vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ.
|
Lưu ý quan trọng dành cho mẹ bầu ở tam cá nguyệt thứ ba
Đây là giai đoạn cuối của quá trình phát triển thai nhi, cũng là giai đoạn mà tần suất tái khám và siêu âm thai diễn ra thường xuyên hơn. Mẹ hãy cố gắng theo sát lịch tái khám để theo dõi sự phát triển của bé yêu thật chu đáo mẹ nhé.
3. Dấu hiệu chuyển dạ và chuẩn bị đi sanh
Dấu hiệu chuyển dạ sắp và chuẩn bị đi sanh gần như chính xác bao gồm:
- Vỡ nước ối
- Thai nhi tụt sâu xuống khung chậu
- Dịch nhầy âm đạo có màu hồng hoặc nâu nhạt
- Cảm giác đau lưng và đau xương chậu tăng lên
- Xuất hiện cơn gò tử cung thường xuyên và mạnh dần
- Và một số dấu hiệu đi kèm như tiêu chảy và chướng bụng hoặc buồn nôn.
Mẹ cần nhanh chóng đến bệnh viện khi có dấu hiệu vỡ ối, cơn gò tử cung thường xuyên và mạnh dần
Ngoài các dấu hiệu chuyển dạ chuẩn bị đi sanh đã liệt kê bên trên, tuy nhiên còn tùy vào cơ địa mà sẽ có thêm một số dấu hiệu khác. Điển hình như:
- Cảm thấy khó chịu vùng bụng.
- Thân nhiệt của mẹ tăng do thai nhi đã lớn và cũng sinh nhiệt nhiều hơn
- Nhu cầu ham muốn tình dục của mẹ bầu ở giai đoạn những tuần sắp sinh cũng giảm đáng kể.
- Huyết áp có thể giảm, không ổn định, nguyên nhân do thai nhi đè lên tĩnh mạch, cản trở lưu lượng máu di chuyển.
- Trong một số trường hợp có một số mẹ bầu sẽ gặp phải tình trạng tiêu chảy.
>> Mẹ xem thêm:
Kết luận
Hy vọng rằng nội dung bài viết đã mang đến cho mẹ được những thông tin thật hữu ích khi tìm hiểu về quá trình phát triển và sự hình thành của thai nhi mẹ nhé. Trước khi khép lại, Con Cưng hiện đang có chương trình đăng ký gói hội viên với hàng loạt ưu đãi đặc biệt dành riêng cho mẹ bầu, chương trình bao gồm 3 gói:
1. Gói Hội viên Con Cưng Pink Mom EASY
Gói Hội Viên Con Cưng Pink Mom EASY là gói ưu đãi thiết kế dành riêng cho Mẹ Bầu, giúp Mẹ nhận thêm nhiều quyền lợi khi mua sắm tại Con Cưng xuyên suốt thai kỳ.
Chi phí tham gia Gói Con Cưng Pink Mom EASY:
- Thời hạn: 12 tháng – tương đương 365 ngày.
- Phí đăng ký: 69.000đ/Gói (tương đương 6.000đ/tháng).
- Tiết kiệm đến 780.000đ.
2. Gói Hội Viên Con Cưng Pink MOM All in
Gói Hội Viên Con Cưng Pink Mom All In là gói ưu đãi thiết kế dành riêng cho Mẹ Bầu, giúp Mẹ nhận thêm nhiều quyền lợi khi mua sắm tại Con Cưng xuyên suốt thai kỳ.
Gói Con Cưng Pink Mom ALL IN:
- Thời hạn 12 tháng – tương đương 365 ngày
- Phí đăng ký 299.000đ/Gói (25.000đ/tháng)
- Tiết kiệm đến 7.500.000đ
3. Gói Hội Viên Con Cưng Pink MOM Upgrade
Gói Hội Viên Con Cưng Pink Mom UPGRADE là gói ưu đãi thiết kế dành riêng cho khách hàng đã tham gia Hội Viên Pink Mom EASY muốn nâng cấp lên Gói ALL IN để tận hưởng trọng bộ quyền lợi & ưu đãi khi mua sắm tại Con Cưng xuyên suốt thai kỳ.
Giá tham gia Gói Con Cưng Pink Mom UPGRADE:
- Thời hạn 12 tháng – tương đương 365 ngày
- Phí đăng ký 230.000đ/Gói
- Tiết kiệm đến 7.500.000đ
Chúc cho hành trình thai sản của mẹ thật nhiều sức khỏe và đáng nhớ mẹ nhé! Mẹ đừng quên đến ngay Con Cưng để nhận thật nhiều ưu đãi dành cho mẹ bầu mẹ nha.
