Lưu ý khi tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh: 5 điều nên và 2 không nên làm
Ba mẹ có thể hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ bằng những điều nên làm sau đây.
1. Quá trình hình thành và cơ chế phát triển hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh
Giai đoạn trong bụng mẹ:
Ngay từ khi còn là thai nhi, bé đã được bảo vệ nhờ hệ miễn dịch thụ động. Thông qua nhau thai, mẹ truyền cho con các kháng thể tự nhiên giúp chống lại nhiều loại vi khuẩn và virus trong thời gian đầu sau sinh.
Lượng kháng thể này phụ thuộc vào mức độ miễn dịch của mẹ, có thể tồn tại trong cơ thể bé từ vài tuần đến vài tháng sau khi chào đời.
Giai đoạn sơ sinh:
Bé tiếp tục nhận kháng thể và dưỡng chất miễn dịch từ sữa non – loại sữa đặc biệt giàu protein, vitamin và các yếu tố miễn dịch mà cơ thể mẹ tiết ra trong những ngày đầu sau sinh.
Sau đó, sữa mẹ trưởng thành vẫn tiếp tục cung cấp kháng thể, góp phần tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh một cách tự nhiên và an toàn.
Lưu ý về hệ miễn dịch của trẻ giai đoạn này:
Trong những tháng đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh vẫn chưa hoàn thiện nên dễ bị nhiễm bệnh nếu không được chăm sóc đúng cách, đặc biệt là khi môi trường sống không đảm bảo hoặc chế độ dinh dưỡng chưa phù hợp.
Theo thời gian, hệ miễn dịch của con sẽ phát triển mạnh mẽ hơn. Nhưng trong giai đoạn đầu đời của trẻ, ba mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ tăng đề kháng cho con - từ dinh dưỡng, môi trường sống đến các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
2. Các mốc phát triển miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Trong năm đầu đời, hệ miễn dịch của bé sẽ trải qua nhiều bước phát triển quan trọng. Dưới đây là các mốc chính mà ba mẹ nên lưu ý để hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ đúng cách:
- 0 tháng tuổi: Ngay sau khi sinh, bé nhận được kháng thể từ mẹ giúp bảo vệ con khỏi nhiễm trùng trong vài tuần đầu. Lúc này, hệ miễn dịch của bé vẫn còn rất non yếu.
- 6 tháng tuổi: Lượng kháng thể từ mẹ truyền sang con bắt đầu giảm. Cơ thể bé dần tự sản xuất kháng thể để chống lại vi khuẩn và virus, nhưng vẫn cần được hỗ trợ để tăng đề kháng.
- 12 tháng tuổi: Hệ miễn dịch của bé phát triển rõ rệt cả về sức mạnh lẫn độ phức tạp, giúp con phản ứng tốt hơn với các tác nhân gây bệnh.
Lưu ý: Mỗi bé có nhịp phát triển hệ miễn dịch riêng. Điều quan trọng là ba mẹ cần chủ động hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ để con phát triển khỏe mạnh ngay từ những tháng đầu đời.
3. 5 điều NÊN LÀM để hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh
Trong những tháng đầu đời, hệ miễn dịch của bé còn non nớt và rất cần được ba mẹ hỗ trợ đúng cách. Dưới đây là 5 việc ba mẹ nên làm để hỗ trợ tăng cường đề kháng cho trẻ sơ sinh một cách tự nhiên và an toàn:
3.1. Cho bé bú mẹ

Alt text: Tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh bằng cách cho bé bú mẹ.
Caption: Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể có thể hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ nhỏ.
Mẹ có biết: Trong 6 tháng đầu đời, trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn để đạt sự tăng trưởng, phát triển và sức khỏe tối ưu (theo khuyến nghị của WHO). Thậm chí, mẹ nên kéo dài thời gian cho bé bú đến khi con được 2 tuổi hoặc hơn.
Bởi lẽ, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng lý tưởng nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Không chỉ cung cấp năng lượng, sữa mẹ còn chứa nhiều kháng thể tự nhiên giúp bé chống lại virus và vi khuẩn.
Đặc biệt, sữa non trong những ngày đầu sau sinh rất giàu kháng thể, giúp bảo vệ niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa của bé.
3.2. Tiêm chủng đúng lịch
Mẹ có biết: UNICEF Việt Nam đã từng công bố, ước tính mỗi năm có 30.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do các bệnh có thể phòng ngừa và điều trị được tại Việt Nam. Trong khi đó, theo Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh, vắc xin là phương pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm.
Điều này là do vắc xin giúp kích hoạt hệ miễn dịch của bé chủ động tạo ra kháng thể, từ đó hình thành “hàng rào” bảo vệ lâu dài trước nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Vì vậy, ba mẹ nên tuân thủ lịch tiêm chủng theo khuyến nghị của Bộ Y tế để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất cho con nhé.
3.3. Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống
Mẹ có biết: Vệ sinh tay đúng cách đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ tử vong do các bệnh về đường hô hấp và tiêu chảy ở trẻ em dưới 5 tuổi lần lượt là 21% và 30% (theo WHO).
Vì vậy, ba mẹ và người chăm sóc cần:
- Rửa tay sạch sẽ trước khi bế bé.
- Giữ sạch tay của trẻ sơ sinh vì bé hay cho tay vào miệng, lên mắt.
- Thường xuyên vệ sinh đồ chơi, bình sữa cho con.
- Định kỳ giặt chăn gối và vệ sinh không gian ngủ của con để hạn chế mầm bệnh.
3.4. Bổ sung men vi sinh cho trẻ nhỏ
Mẹ có biết: Các nghiên cứu đã cho thấy, probiotic (men vi sinh) có thể hỗ trợ điều hòa chức năng của các tế bào miễn dịch toàn thân, niêm mạc và tế bào biểu mô ruột.
Men vi sinh (probiotic) là các vi khuẩn có lợi giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột - nơi chiếm phần lớn hệ miễn dịch của cơ thể. Khi hệ vi sinh ổn định, bé sẽ có khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh tốt hơn, đặc biệt là các bệnh tiêu hóa và nhiễm trùng nhẹ.
Tuy nhiên, ba mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ sơ sinh sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào nhé.
3.5. Bổ sung thực phẩm dinh dưỡng hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Mẹ có biết: Theo thông tin được tăng trên Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc điều hòa đáp ứng miễn dịch tối ưu. Vì vậy, việc bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh là cần thiết.
Trong giai đoạn sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng và miễn dịch tự nhiên tốt nhất cho bé, cung cấp kháng thể giúp bảo vệ cơ thể non nớt của con khỏi các tác nhân gây bệnh. Khi bé lớn hơn và bắt đầu ăn dặm, ba mẹ có thể bổ sung thêm dưỡng chất từ thực phẩm để tiếp tục hỗ trợ hệ miễn dịch đang phát triển của con.
Thế nhưng, nếu mẹ không thể cho con bú hoàn toàn, hoặc cần bổ sung thêm dinh dưỡng trong giai đoạn sơ sinh và cả khi ăn dặm, ba mẹ có thể cân nhắc sử dụng sữa công thức có chứa các thành phần hỗ trợ miễn dịch cho bé.
Enfa Enspire là một lựa chọn phù hợp nhờ sở hữu công thức nổi bật với các dưỡng chất hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh như:

Sữa Enfagrow Enspire chứa các thành phần như Lactoferrin, MFGM… có thể hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ.
Lactoferrin: protein tự nhiên trong sữa non giúp ức chế vi khuẩn gây bệnh, tăng hoạt động tế bào miễn dịch và cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
MFGM: màng cầu béo chứa lipid và protein kháng khuẩn, hỗ trợ miễn dịch và phát triển nhận thức.
2’-FL HMO & FOS: nuôi dưỡng lợi khuẩn, hạn chế mầm bệnh bám dính, giúp đường ruột khỏe mạnh và tăng cường hàng rào miễn dịch.
DHA: ngoài phát triển trí não, còn hỗ trợ điều hòa phản ứng miễn dịch, giúp cơ thể bé phản ứng tốt hơn trước tác nhân gây hại.
Giá bán: 925.000đ - 1.229.000đ/lon 850g, tùy độ tuổi của bé. Với loại sữa Enfa Enspire nhập khẩu từ Mỹ, mức giá khoảng 1.295.000đ/lon 850g (T10.2025).
4. 2 điều KHÔNG nên làm nếu muốn hỗ trợ tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh
Bên cạnh những việc nên làm, ba mẹ cũng cần tránh một số thói quen có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch của bé:
4.1. Không tự ý cho bé dùng thuốc hoặc kháng sinh
Việc dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, khi chưa có chỉ định từ bác sĩ có thể gây rối loạn tiêu hóa, làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và khiến bé dễ bị kháng thuốc về sau. Bởi hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh còn yếu, nên mọi can thiệp cần phải được kiểm soát cẩn thận.
4.2. Không để bé tiếp xúc với người đang bị bệnh
Trẻ sơ sinh rất dễ bị lây nhiễm do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Ba mẹ nên hạn chế cho bé tiếp xúc với người khác, đặc biệt là người đang ho, sốt hoặc có dấu hiệu nhiễm bệnh.
Nếu có khách đến thăm, hãy nhắc họ rửa tay sạch sẽ trước khi chạm vào bé để giảm nguy cơ lây truyền vi khuẩn.
Tăng đề kháng cho trẻ sơ sinh là hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu biết và tình yêu thương từ ba mẹ. Từ việc cho bé bú mẹ, tiêm chủng đúng lịch đến lựa chọn dinh dưỡng phù hợp - mỗi bước đều góp phần xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh cho con. Khi được chăm sóc đúng cách ngay từ đầu, bé yêu sẽ có nền tảng đề kháng vững vàng để lớn lên khỏe mạnh hơn.
