8 bệnh giao mùa nguy hiểm với trẻ và cách phòng ngừa cho bé

Giao mùa là thời điểm trẻ dễ mắc bệnh, nên ba mẹ cần phòng ngừa đúng cách cho bé.

1. Vì sao trẻ dễ mắc bệnh vào thời điểm giao mùa?

Thời điểm giao mùa khiến cơ thể trẻ dễ bị tác động bởi nhiều yếu tố bất lợi. Dưới đây là hai yếu tố kết hợp làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh ở trẻ:

• Thời tiết thay đổi thất thường: Theo Hội Y tế Công cộng Việt Nam, nhiệt độ nóng - lạnh, không khí ẩm - khô xen kẽ, tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn phát triển.
• Hệ miễn dịch của con chưa hoàn thiện: Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trẻ nhỏ có hệ miễn dịch còn non nớt, dễ bị tác nhân gây bệnh tấn công. Thậm chí, nghiên cứu đăng trên tạp chí khoa học Frontiers cũng khẳng định, trẻ sơ sinh có tỷ lệ tử vong cao do bệnh truyền nhiễm do hệ thống miễn dịch “chưa trưởng thành”.

Chính vì vậy, giao mùa là giai đoạn trẻ dễ mắc bệnh hơn, cần được ba mẹ đặc biệt lưu ý.

2. Các bệnh thường gặp đến nguy hiểm ở trẻ nhỏ khi giao mùa và cách phòng ngừa

2.1. Nhóm bệnh thường gặp

Đây là những bệnh xuất hiện phổ biến ở trẻ khi giao mùa, thường có mức độ nhẹ và không gây nguy hiểm nghiêm trọng, như:

• Cảm lạnh
• Thuỷ đậu

Tuy vậy, các bệnh này vẫn khiến trẻ khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Việc chăm sóc đúng cách và phòng ngừa sớm sẽ giúp con nhanh hồi phục và hạn chế tái phát.

2.1.1. Cảm lạnh

Mức độ nguy hiểm: ★☆☆☆☆

Tác nhân: Virus gây bệnh cấp tính ở đường hô hấp trên như Rhinovirus, Enterovirus…

Triệu chứng: Hắt hơi, sổ mũi, ho nhẹ, sốt không cao.

Biến chứng: Bệnh thường nhẹ, nhưng cũng có thể khiến bé bị viêm tai giữa cấp, viêm xoang cấp, viêm tiểu phế quản cấp, viêm phổi, bội nhiễm...

Số liệu dịch tễ: Ước tính, trẻ em dưới 6 tuổi khỏe mạnh có thể bị cảm lạnh 6-8 lần/năm.

Cách phòng ngừa:

• Giữ ấm cơ thể bé, đặc biệt là vào sáng sớm và ban đêm.
• Hạn chế để trẻ bị thay đổi nhiệt độ đột ngột.
• Cho con uống đủ nước, bổ sung vitamin C để tăng đề kháng của bé.

2.1.2. Thuỷ đậu

Mức độ nguy hiểm: ★★☆☆☆

Tác nhân: Virus Varicella Zoster.

Triệu chứng: Sốt, đau đầu, đau cơ, nổi mụn nước toàn thân với đường kính 1-3 mm, ngứa.

Biến chứng: Bệnh thường lành tính nhưng có thể gây nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm não, viêm tiểu não, nhiễm trùng da, zona thần kinh trong tương lai.

Số liệu dịch tễ: Thủy đậu là một trong 5 bệnh có tỷ lệ nhiễm cao nhất tại Việt Nam. Mùa dịch thủy đậu thường vào tháng 2-6 hàng năm.

Cách phòng ngừa:

• Tiêm phòng thủy đậu cho bé trước mùa dịch ít nhất 1 tháng.
• Tránh để con tiếp xúc gần người mắc bệnh.

2.2. Nhóm bệnh trung bình đến nguy hiểm

Nhóm này bao gồm các bệnh có mức độ vừa đến nặng, dễ gây mệt mỏi, biến chứng và thậm chí đe dọa sức khỏe của trẻ, gồm:

• Cảm cúm
• Viêm phế quản
• Tiêu chảy cấp
• Viêm phổi
• Tay chân miệng
• Sốt xuất huyết

2.2.1. Cảm cúm

Mức độ nguy hiểm: ★★★☆☆

Tác nhân: Virus cúm Influenza A, B.

Triệu chứng: Sốt cao đột ngột (có thể trên 38,5-39 độ C), ho, đau đầu, đau họng, đau cơ bắp, đau nhức khắp mình, mệt mỏi.

Biến chứng: Bệnh có thể gây biến chứng nặng cho bé như viêm hệ thần kinh trung ương, viêm cơ, viêm cơ tim...

Số liệu dịch tễ: Chỉ tính trong 1 tuần từ ngày 27/10/2025 đến 02/11/2025, Bệnh viện Nhi Trung ương ghi nhận hơn 1.500 trẻ dương tính với cúm, trong đó có 169 bé phải nhập viện.

Cách phòng ngừa:

• Tránh cho bé tiếp xúc với người đang mắc cúm.
• Tập cho trẻ thói quen rửa tay sạch, che miệng khi ho hoặc hắt hơi.
• Tiêm vắc xin phòng cúm mỗi năm cho con.

Trẻ rất dễ bị cảm cúm mỗi khi thời tiết thay đổi.

2.2.2. Viêm phế quản

Mức độ nguy hiểm: ★★★☆☆

Tác nhân: Chủ yếu do virus hô hấp, đôi khi do vi khuẩn.

Triệu chứng: Ho khan hoặc ho có đờm nhiều, khò khè, khó thở, sốt nhẹ, đau họng, đau cơ.

Biến chứng: Bệnh thường nhẹ nhưng có thể dẫn đến viêm phổi.

Số liệu dịch tễ: Từ 01/01/2024 đến 06/10/2024, Bệnh viện Nhi đồng 1 ghi nhận gần 4.700 bé bị viêm phế quản.

Cách phòng ngừa:

• Đảm bảo trẻ rửa tay thường xuyên.
• Giữ môi trường sống của bé sạch sẽ.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc khói bụi, khói thuốc và người bệnh.
• Tăng cường dinh dưỡng giàu vitamin A, kẽm cho bé yêu.

2.2.3. Tiêu chảy cấp

Mức độ nguy hiểm: ★★★☆☆

Tác nhân: Rotavirus, vi khuẩn E.coli, Salmonella…

Triệu chứng: Đi ngoài phân lỏng hoặc tóe nước từ 3 lần/ngày trở lên, đau bụng dữ dội, có thể kèm sốt hoặc nôn.

Biến chứng: Mất nước, có thể dẫn đến sốc và tử vong.

Số liệu dịch tễ: Tỷ lệ trẻ em Việt Nam mắc bệnh tiêu chảy khá cao. Trung bình, mỗi bé có thể bị tiêu chảy từ 2,2 đến 4 đợt/năm.

Cách phòng ngừa:

• Đưa con đi chủng ngừa rotavirus.
• Chỉ cho trẻ ăn chín uống sôi.
• Không cho con ăn thực phẩm có dấu hiệu ôi thiu.
• Dạy bé rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Bổ sung lợi khuẩn đường ruột cho bé.

2.2.4. Viêm phổi

Mức độ nguy hiểm: ★★★★☆

Tác nhân: Vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae loại b (Hib) hoặc virus như virus hợp bào hô hấp (RSV)...

Triệu chứng: Thở nhanh, rút lõm lồng ngực dưới, thở khò khè, khó thở, ho, có thể kèm sốt.

Biến chứng: Có thể dẫn đến tử vong.

Số liệu dịch tễ: Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 2,9 triệu lượt trẻ mắc viêm phổi, trong đó có khoảng 4.000 trẻ tử vong vì viêm phổi.

Cách phòng ngừa:

• Đưa bé đi chủng ngừa Hib, phế cầu khuẩn, sởi và ho gà.
• Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ để cải thiện hệ miễn dịch tự nhiên của bé cưng.
• Tránh để con hít khói thuốc, khói bếp, bụi bẩn.

2.2.5. Tay chân miệng

Tay chân miệng là bệnh giao mùa thường gặp ở trẻ nhỏ. Nguồn: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới.

Mức độ nguy hiểm: ★★★★☆

Tác nhân: Enterovirus (EV71, Coxsackie).

Triệu chứng: Nổi mụn nước ở tay, chân, miệng, sốt, đau họng.

Biến chứng: Mất nước và đôi khi dẫn đến viêm não, viêm màng não do virus.

Số liệu dịch tễ: Trong 4 tháng đầu năm 2024, cả nước có đến 13.746 ca tay chân miệng.

• Rèn cho trẻ rửa tay thường xuyên ít nhất 20 giây/lần.
• Dạy bé không cho bất kỳ vật gì vào miệng, kể cả ngón tay.
• Vệ sinh đồ chơi, vật dụng và khu vực sống của trẻ.
• Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bệnh.

2.2.6. Sốt xuất huyết

Mức độ nguy hiểm: ★★★★★

Tác nhân: Virus Dengue, lây truyền qua muỗi vằn Aedes aegypti.

Triệu chứng: Sốt cao, đau đầu, đau cơ khớp, đau sau mắt, chảy máu dưới da, buồn nôn, nôn mửa, chảy máu nướu, chảy máu cam…

Biến chứng: Có thể dẫn đến sốc Dengue, suy đa tạng, tử vong.

Số liệu dịch tễ: Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca sốt xuất huyết mỗi năm, trong đó có cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ở miền Nam, có tới 60-70% bé dưới 15 tuổi bị sốt xuất huyết.

Cách phòng ngừa:

• Diệt muỗi, lăng quăng thường xuyên.
• Cho trẻ ngủ màn kể cả ban ngày để tránh muỗi đốt.
• Giữ môi trường sống quanh bé gọn sạch, không để nước đọng quanh nhà.
• Tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết cho bé theo khuyến cáo.

3. Giải pháp dinh dưỡng hỗ trợ phòng bệnh giao mùa cho trẻ: Enfagrow Enspire

Sữa Enfagrow Enspire có thể hỗ trợ phòng bệnh giao mùa cho trẻ.

Dinh dưỡng hợp lý không chỉ giúp trẻ phát triển mà còn giúp xây dựng nền tảng đề kháng hỗ trợ phòng bệnh giao mùa cho trẻ. Nhiều dưỡng chất đã được chứng minh có thể hỗ trợ tăng cường hàng rào miễn dịch, giúp trẻ phòng bệnh khi thời tiết thay đổi, tiêu biểu là:

• Lactoferrin: Đây là một loại protein miễn dịch tự nhiên có nhiều trong sữa mẹ, giúp hạn chế nguy cơ bé bị nhiễm trùng, ức chế hoạt động của vi trùng trong cơ thể con.
• MFGM: Là lớp màng bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ, MFGM hỗ trợ trẻ điều hòa miễn dịch, giúp cơ thể bé yêu thích nghi tốt hơn khi thời tiết biến đổi.
• HMO và prebiotics: Những chất xơ này giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột trẻ, từ đó hỗ trợ tăng cường miễn dịch tiêu hóa và đề kháng tổng thể cho con.

Enfagrow Enspire là giải pháp dinh dưỡng phù hợp để phòng ngừa bệnh giao mùa cho trẻ. Bởi lẽ, sữa chứa đầy đủ các thành phần Lactoferrin, MFGM, 2’-FL HMO và prebiotic FOS, sẵn sàng đồng hành cùng ba mẹ trong quá trình hỗ trợ trẻ khỏe mạnh, ít bệnh vặt khi giao mùa.

Giá bán: 925.000đ - 1.295.000đ/lon 850g, tùy độ tuổi của bé (T11.2025).

4. Các giải pháp phòng bệnh giao mùa cho trẻ hiệu quả

Để phòng bệnh giao mùa cho trẻ, ba mẹ cần kết hợp nhiều biện pháp cùng nhau, bao gồm:

• Tiêm chủng cho bé đầy đủ theo lịch.
• Vệ sinh cá nhân và môi trường sống cho con.
• Giữ ấm đúng cách cho trẻ khi thời tiết thay đổi.
• Tránh để bé yêu tiếp xúc với nguồn lây bệnh.
• Đảm bảo chế độ ăn của con có thể hỗ trợ đề kháng cho bé.

Giao mùa là thời điểm trẻ dễ mắc bệnh truyền nhiễm. Ba mẹ cần kết hợp các biện pháp phòng bệnh giao mùa cho trẻ để giúp con khỏe mạnh, ít ốm vặt và thích nghi tốt hơn với sự thay đổi của thời tiết.